Τετάρτη 27 Ιουνίου 2012

Πέμπτη 28/06: Clerks (1994)





Σκηνοθεσία: Kevin Smith
Σενάριο: Kevin Smith
Πρωταγωνιστές: Brian O' Halloran, Jeff Anderson, Marilyn Ghigliotti
Χώρα Παραγωγής: ΗΠΑ
Χρονολογία Παραγωγής: 1994






          Δύο παλιοί συμμαθητές και υπάλληλοι σε συνοικιακά μαγαζιά, ο Dante που δουλεύει στο τοπικό market και ο Randal που δουλεύει στο διπλανό video club. Ο πρώτος είναι υπεύθυνος, συντηρητικός και φέρεται καλά στους πελάτες, ο δεύτερος βρίσκεται στο εντελώς αντίθετο άκρο. Η φιλία τους θα δοκιμαστεί κατά τη διάρκεια μιας τρελής μέρας, όταν και θα συμβεί κάθε απίθανο ευτράπελο, με πρώην και νυν κοπέλες του Dante να απαιτούν εξηγήσεις ένα παιχνίδι χόκεϊ να εξελίσσεται στην ταράτσα του μαγαζιού και τους πιο "περίεργους" πελάτες να εμφανίζονται την πιο ακατάλληλη ώρα.
                Ο ανεξάρτητος αμερικάνικος κινηματογράφος έχει προσφέρει ταινίες- διαμάντια, ταινίες που με μικρό έως ελάχιστο budget έχουν καλλιτεχνική αξία μεγαλύτερη από ταινίες των πολλών εκατομμυρίων δολαρίων. Συνήθως οι πιο πετυχημένες κωμωδίες είναι από τέτοιου είδους παραγωγές, γιατί οι δημιουργοί τους είναι πιο ελεύθεροι και δημιουργικοί, μιας και το ξεκινάνε με μεράκι και διάθεση, αλλά πάνω απ' όλα με αγάπη για το σινεμά.
                 Χαρακτηριστικό παράδειγμα λοιπόν αυτού του είδους η ταινία "the clerks". Ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος, Kevin Smith, σε ηλικία 21 ετών, ξόδεψε το ποσό των 27.500 δολαρίων (πουλώντας ακόμη και προσωπικά του αντικείμενα) για να γυρίσει την ταινία στο μαγαζί στο οποίο δούλευε εκείνη την περίοδο. Με τη βοήθεια ενός σχεδόν ερασιτεχνικού καστ γύρισε, γύρισε ένα φιλμ χαμηλών προσδοκιών, που στην πορεία όμως αποδείχτηκε πολύ πλούσιο σε γέλιο και αγαπήθηκε από κάθε slacker που σέβεται τον εαυτό του.
                  Το γυρισμένο σε 16mm φιλμ αποτελεί την έννοια της low budget παραγωγής που ξεπερνά τα πενιχρά μέσα παραγωγής, με όπλα τους καυστικούς διαλόγους, την αμεσότητα των ερμηνειών και το αντισυμβατικό κάφρικο χιούμορ που διαθέτει. Γιατί μέσα από το χαβαλετζίδικο ύφος και τη συρραφή ξεκαρδιστικών σκετς, ξεδιπλώνεται σταδιακά μια αγνή σε προθέσεις κριτική για τη λεγόμενη generation X. Πάνω απ' όλα όμως γιατί παρά τις σουρεάλ καταστάσεις, ο Dante και ο Randal είναι τόσο αληθινοί που σε καλούν να ταυτιστείς μαζί τους.
                    Πολύ αργότερα ο Kevin Smith γύρισε το sequel Clerks 2, με το φιλμ να κινείται σε πιο mainstream μονοπάτια αλλά με την ίδια διάθεση.
                    Οι χαρακτήρες Jay και Silent Bob εμφανίστηκαν στις περισσότερες από τις επόμενες ταινίες του Smith, πρωταγωνιστώντας μάλιστα στο "δόγμα" και στο "Jay and Silent Bob strike back".



Τετάρτη 20 Ιουνίου 2012

Πέμπτη 21/06: Κατάσταση Πολιορκίας (1972)



Σκηνοθεσία: Κώστας Γαβράς
Σενάριο: Κώστας Γαβράς, Franco Solinas
Πρωταγωνιστές: Yves Montand, Renato Salvatori, O. E. Hasse
Χώρα Παραγωγής: Γαλλία, Ιταλία, Δ. Γερμανία
Χρονολογία Παραγωγής: 1972








               Εξαιρετικό πολιτικό θρίλερ με θέμα την απαγωγή, ανάκριση και εκτέλεση του Νταν Μιτριόνε, εκπαιδευτή των λατινοαμερικάνικων αστυνομιών στις σύγχρονες "τεχνικές ανάκρισης" της CIA, από τους αντάρτες πόλης Τουπαμάρος της Ουρουγουάης (1970). Ένας πράκτορας της CIA εκπαιδεύει τις υπηρεσίες ασφαλείας φιλικών χωρών σε σύγχρονες μεθόδους βασανισμού. Πρόκειται για την αληθινή ιστορία του Νταν Μιτριόνε.
                    Ο Γαβράς μετά το Ζ συνεχίζει το ταξίδι του ανά τον κόσμο, εντοπίζοντας πολιτικές καταστάσεις που δύσκολα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν δημοκρατικές, δίνοντας και επισήμως σάρκα και οστά, ως κύριος εκφραστής του, σε ένα genre που μέχρι τώρα δεν υπήρχε καταχωρημένο στα αλμανάκ, το political thriller. Αυτή τη φορά η στάση του γίνεται στην  πολύπαθη λατινική Αμερική και την Ουρουγουάη, που μόλις έχει συνέλθει μετά από πολυετή κατάλυση του πολιτεύματος από τους στρατιωτικούς. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι το κράτος λειτουργεί σύμφωνα με τους θεσμούς, αφου μέλη της κυβέρνησης είναι όλοι ζάπλουτοι επιχειρηματίες, που κινούνται σύμφωνα με τα συμφέροντα της αμερικανικής προσταγής.
                    Σε αυτό το σημείο εισβάλλουν στην καθημερινότητα της χώρας- που περιβάλλεται από επίσης προβληματισμένες πολιτικά χώρες, όπως η Βραζιλία και η Αργεντινή- οι Τουπαμάρος, που, ενεργώντας μεθοδικά, θα ξεκινήσουν μια σειρά απαγωγών, επιζητώντας ανταλλαγές με μια σειρά συντρόφους τους. Ανάμεσα στους απεχθέντες θα βρεθεί και ένας αμερικάνος που διατείνεται πως είναι εκπρόσωπος μιας εταιρείας τηλεπικοινωνιών που θέλει να βελτιώσει το τηλεφωνικό δίκτυο της Ουρουγουάης. Η ιστορία ξεκινά από το τέλος της, την εύρεση δηλαδή του νεκρού κορμιού του Σαντορέ, και μέρα με τη μέρα σε διάστημα μιας εβδομάδας, Ο Γαβράς μέσα από εκπληκτικές σκηνοθετικές εμπνεύσεις, αναδεικνύει το τι συνέβη στην απόσταση από το σκοτεινό βρώμικο δωμάτιο φυλακή μέχρι τα χλιδάτα σαλόνια των πολιτικών. Έξοχη για ακόμα μια φορά η ερμηνεία του Yves Montand, αυτή τη φορά υποδυόμενος τον αρνητικό χαρακτήρα του στόρι, ενώ στο περιβάλλον του ξεχωρίζει η παρουσία του Renato Salvatori, ως σαδιστή αρχηγού της αστυνομίας...

Μια ταινία- καταγγελία των επεμβάσεων των ΗΠΑ στις χώρες της λατινικής Αμερικής.

Παρασκευή 15 Ιουνίου 2012

Συνοδευτικό κείμενο προβολής του Waking Life

(μοιράστηκε πριν την προβολή)

Τετάρτη 13 Ιουνίου 2012

Πέμπτη 14/06: Waking Life (2001)






Σκηνοθεσία: Richard Linklater
Σενάριο: Richard Linklater
Πρωταγωνιστές: Ethan Hawke, Trevor Jack Brooks, Lorelei Linklater
Χώρα Παραγωγής: ΗΠΑ
Χρονολογία Παραγωγής: 2001
                                                                 





                   Το waking life είναι η εξύμνηση μιας σειράς προικισμένων, ευφυών χαρακτήρων, οι οποίοι ψάχνουν το νόημα της ύπαρξής τους και δεν έχουν απαντήσεις.Μόνο αυτοί που δεν έχουν τις απαντήσεις ρωτούν λογικές ερωτήσεις.
                   Η ταινία είναι σαν ένα κρύο ντουζ από φρέσκες και σαφείς ιδέες. Μας κάνει να αισθανόμαστε καθαρμένοι από την πλήξη, την αδιαφορία, τη ματαιότητα και την απονεκρωτική τυραννία του κόσμου. Οι χαρακτήρες περιφέρονται παθιασμένα, συζητώντας ιδέες, θεωρίες, απότερους σκοπούς. Η ταινία είναι τόσο συναρπαστική ως προς το στυλ και τα γραφικά όσο είναι και ως προς τις ιδέες, όλα αυτά μάλιστα συμπλέκονται. Ο Richard Linklater και οι συνεργάτες του έχουν τραβήξει μια σειρά από συζητήσεις, διαφωνίες, αλαζονικά παραληρήματα, μονόλογους και εικασίες και στη συνέχεια έφτιαξαν την animated ταινία ακολουθώντας μια νέα διαδικασία που δημιουργεί μια εκθαμβωτική, παλλόμενη ζωή στην οθόνη: αυτή η ταινία μοιάζει ζωντανή, φαίνεται να δονείται από την αναγκαιότητα και τον ενθουσιασμό.
                  Το waking life είναι περίεργα ρεαλιστικό. Το πιο δύσκολο για αυτόν που φτιάχνει τους animated χαρακτήρες είναι να αιχμαλωτίσει μια αυθόρμητη κίνηση που εκφράζει την προσωπικότητα. Χρησιμοποιώντας αληθινούς ηθοποιούς το waking life αιχμαλωτίζει μικρές στιγμές πραγματικής ζωής: μια ηθοποιός που αφήνει κάτω το τσιγάρο της, μια καθυστερημένη αντίδραση, κάποιος που ακούει ενώ είναι ανυπόμονος θέλωντας να μιλήσει ξανά, ένας τύπος που χαμογελάει σα να θέλει να πει "δε χαμογελάω στ' αλήθεια". Οι διάλογοι έχουν τη χροιά των συζητήσεων της καθημερινής ζωής, ίσως επειδή οι ηθοποιοί αφέθηκαν να εκφραστούν με το δικό τους τρόπο: δεν είναι καθόλου αισθητή η ύπαρξη σεναρίου, αλλά περισσότερο η αίσθηση της υποκλοπής του λόγου.
                   Ο ήρωας της ταινίας, στον οποίο δεν έχει δοθεί όνομα, ενσαρκώνεται από τον Wiley Wiggins. Είναι ένας νέος άντρας, ο οποίος έχει επιστρέψει στην πόλη που κάποτε, χρόνια πριν, το παιδικό παιχνίδι ενός φίλου του είχε ξεδιπλωθεί δείχνοντάς του τις λέξεις "το πεπρωμένο είναι το όνειρο". Νιώθει πως βρίσκεται σε ένα όνειρο και παρόλο που ξέρει πως είναι όνειρο δεν μπορεί να ξυπνήσει. Περιπλανιέται από το ένα πρόσωπο και μέρος στο άλλο. Έρχεται αντιμέτωπος με θεωρίες, πεποιθήσεις, τη λογική, την τρέλα. Οι άνθρωποι προσπαθούν να του εξηγήσουν τι πιστεύουν, αλλά αυτός είναι απόλυτα μπερδεμένος μέχρι που καταφέρνει τελικά να δει πως η απάντηση είναι η ίδια η περιέγεια. Το να μην έχεις την απάντηση είναι αναμενόμενο. Το να μη ρωτάς ερωτήσεις είναι ένα έγκλημα απέναντι στην ίδια σου τη νόηση.







Τετάρτη 6 Ιουνίου 2012

Πέμπτη 7/6: Evil (2003)





Σκηνοθεσία: Mikael Hafstrom
Σενάριο: Mikael Hafstrom, Jan Guillou (βιβλίο)
Πρωταγωνιστές: Andreas Wilson, Henrik Lundstrom, Gustaf Skarsgard
Xώρα Παραγωγής: Σουηδία, Δανία
Χρονολογία Παραγωγής: 2003








                   Με τις περίπλοκες κλίκες και τα δίκτυα, τους αυταρχικούς κανόνες της και φυσικά τον τραμπουκισμό, η σχολική αυλή ήταν πάντα ένα πρόσφορο, αν όχι το πλέον κατάλληλο, πεδίο εξάσκησης για όποιον ενδιαφερόταν να επιβληθεί με τη δύναμη- από το "If...", το "Election", το "Dead poets society" μέχρι το "Mean girls", το σχολείο έχει χρησιμοποιηθεί σαν το κινηματογραφικό σκηνικό για διάφορες πολιτικές αλληγορίες που αναφέρονται στην πάλη του ατόμου μέσα σε ένα κλειστό και κομφορμιστικό σύστημα. Το τελευταίο τέτοιο φιλμ είναι το Evil του Mikael Hafstrom, βασισμένο στο ημι- βιογραφικό βιβλίο του Jan Guillou. Αν και ο  Guillou είναι περισσότερο γνωστός- τουλάχιστον στις Βόρειες χώρες- σαν συγγραφέας σειράς μυθιστορημάτων κατασκοπείας, οι δραστηριότητές του μετά τα σχολικά χρόνια περιλαμβάνουν φυλάκιση για προδοσία, όταν εξέθεσε δημόσια τη σουηδική μυστική υπηρεσία πληροφοριών επειδή κρατούσε αρχεία πολιτικών φρονημάτων των πολιτών. Καθώς έχει επίσημα χαρακτηριστεί ως τρομοκράτης από τις ΗΠΑ, ο Guillou ξέρει μερικά πράγματα για τις δυσκολίες του να αντιμάχεσαι πανίσχυρες εξουσίες, τα οποία χρωματίζουν την πολιτική διάσταση του Evil.
                   Στοκχόλμη, δεκαετία του '50. Παρόλες τις ακαδημαϊκές του ικανότητες, ο μαθητής Erik Ponti αποβάλλεται από το σχολείο του με τα εξής λόγια από το διευθυντή: "υπάρχει μία μόνο λέξη για να περιγράψει ανθρώπους σαν εσένα- σατανικός. Αυτό που χρειάζεσαι είναι μαστίγωμα, και περισσότερα". Στην πραγματικότητα ο Erik λαμβάνει ένα "καλό" χέρι ξύλο από τον σαδιστή πατριό του, έτσι η μητέρα του τον στέλνει στο παραδοσιακών αρχών σχολείο Stjärnsberg Boarding School, όπου η πειθαρχία αφήνεται στους ίδιους τους μαθητές, οι οποίοι λειτουργούν σύμφωνα με τις άκαμπτες ιεραρχίες που ορίζονται από την ηλικία και την οικογενειακή γενεαλογία. Παρά τις συμβουλές του φίλου και συγκατοίκου του, Pierre, ο Erik αρνείται δημόσια να υποβληθεί στις αυθαίρετες τιμωρίες που έχει ορίσει ο μεγαλύτερος μαθητής Otto Silverhielm και σύντομα βρίσκει τον εαυτό του απίθανο εκφραστή της τακτικής πολιτικής ανυπακοής ενάντια στη θεσμοθετημένη κατάχρηση εξουσίας του σχολείου.
                      Για μία ταινία της οποίας ο τίτλος σηματοδοτεί ένα ενδιαφέρον για ζητήματα ηθικής, ο ήρωάς της αποτελεί αναμφισβήτητα μια αμφίσημη ηθικά φιγούρα. Αναλαμβάνει την εκστρατεία του για τη μη βία όχι επειδή είναι ένας τύπου Gandhi ειρηνιστής, αλλά επειδή κάθε χτύπημα που μπορεί να πετύχει ενάντια στους καταπιεστές του θα οδηγήσει αυτόματα στην αποβολή του και στην επιστροφή του στο σπίτι. Η εναρκτήρια σκηνή δείχνει τον Erik να δέρνει με ευκολία έναν αντίπαλό του, έτσι ώστε η μεγάλη αγωνία να ακολουθεί στις επόμενες σκηνές σαν απόρροια της έντασης ανάμεσα στο τι κάνει στην πραγματικότητα (ή ακριβέστερα τι δεν κάνει) και τι ξέρει πως είναι ικανός να κάνει. Αυτά μέχρι τη στιγμή που ο Erik βρήκε- και εκμεταλλεύτηκε πλήρως- ένα παραθυράκι στο πλαίσιο του σχολικού συστήματος που του επιτρέπει να καταφύγει στη βία χωρίς το φόβο της τιμωρίας. Οι θεατές περίμεναν, έως και επιθυμούσαν, μια τέτοια έκρηξη και έτσι το Evil  μας οδηγεί σε μια άβολη συνενοχή στην σκληρή εκδίκηση του Erik. Αργότερα, σε δύο σκηνές περιγράφει με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες τι πρόκειται να κάνει σε κάποιον, δημιουργώντας και πάλι προσδοκίες στο θεατή, οι οποίες αργότερα ματαιώνονται, είτε επειδή ο Erik δεν το πραγματοποιεί, είτε επειδή ο Hafstrom επιλέγει να μη μας δείξει τι ακολουθεί. Έτσι καθίσταται υπό διερεύνηση όχι μόνο η ηθική του Erik αλλά και η ηθική του θεατή.
                   Το Evil δεν είναι τόσο μια ταινία για το πώς να είναι κανείς καλός, όσο για το πώς να εκμεταλλευτεί κανείς τους νόμους ενός αυταρχικού συστήματος ώστε να το κερδίσει στο ίδιο του το παιχνίδι. Το περιβάλλον και η ανατροφή του Erik μπορεί να εξηγούν την όχι τόσο ελκυστική συμπεριφορά του, αλλά η ταινία υπονοεί πως αυτό είναι εξίσου αλήθεια και για τους άλλους "κακούς" χαρακτήρες. Αυτό που ξεχωρίζει τις βίαιες πράξεις του Erik από αυτές του Otto, ας πούμε, ή του πατριού του, είναι πως ο Erik σπάει όχι μόνο κεφάλια αλλά και τα καταπιεστικά όρια, υποσχόμενος να φέρει την αλλαγή στα αυταρχικά ιδρύματα της εποχής του.









Κυριακή 3 Ιουνίου 2012