Τρίτη 29 Μαΐου 2012

Πέμπτη 31/05: Lavorare con Lentezza (2004)




Σκηνοθεσία: Guido Chiesa
Σενάριο: Guido Chiesa, Wu Ming (Roberto Bui, Giovanni Cattabriga, Luca di Meo, Federico Guglielmi, Riccardo Pedrini)
Πρωταγωνιστές: Afterhours, Manuel Agnelli, Alessandro Agnello
Χώρα Παραγωγής: Ιταλία
Χρονολογία Παραγωγής: 2004







                   Ένα ιταλικό φιλμ για το κίνημα της αυτονομίας στην Ιταλία του 1977. Είναι η εποχή που δεκάδες ελεύθερα ραδιόφωνα γεννιούνται σε όλη τη χώρα, δίνοντας στο κίνημα φωνή. Η ταινία παρουσιάζει την προσωπική πορεία δύο φίλων, μέσα στον κυκεώνα των έντονων γεγονότων της εποχής αλλά και των εντάσεων της νεότητάς τους.
                 Ο Squalo και ο Pelo, αλλεργικοί στη μισθωτή εργασία, συχνάζουν σε ένα τοπικό καφέ, σε μια εργατική συνοικία στα προάστεια της Bologna. Δεν τους πειράζει όμως να εργάζονται σε διάφορες περιστασιακές δουλειές για λογαριασμό του τοπικού γκάνγκστερ, Marangon. Παρόλα αυτά είναι δύο τυπικοί έφηβοι, που δεν βλέπουν μέλλον σε όποια κατεύθυνση κι αν κοιτάξουν. 
                    Ο Marangon, ωστόσο, έχει μεγάλα σχέδια: σκέφτεται να ληστέψει μια τράπεζα και προσλαμβάνει τους δύο νέους να σκάψουν ένα τούνελ που να οδηγεί στο θησαυροφυλάκιο. Το τρανζίστορ τους πιάνει μόνο έναν σταθμό υπογείως: Το Ράδιο Αλίκη, "μια φωνή γι' αυτούς που δεν έχουν"...
                     Ο σταθμός Ράδιο Αλίκη στην πραγματικότητα άρχισε να εκπέμπει στις 9 Φεβρουαρίου 1976, στη συχνότητα 100,6 MΗ, χρησιμοποιώντας έναν πρώην στρατιωτικό αναμεταδότη. Στις 2 Μαρτίου του 1977η αστυνομία εισέβαλε στο χώρο και τον έκλεισε.
                   













Δευτέρα 21 Μαΐου 2012

Πέμπτη 24/05: Mary & Max (2009)




Σκηνοθεσία: Adam Elliot
Σενάριο: Adam Elliot
Πρωταγωνιστές: Toni Collette, Phillip Seymour Hoffman, Eric Bana
Χώρα Παραγωγής: Αυστραλία
Χρονολογία Παραγωγής: 2009





           Το Mary & Max είναι μια ταινία που έσκασε στο προσκήνιο κάπως απροσδόκητα. Πρόκειται μάλλον για έναν κάπως χλιαρό τίτλο που δεν προκαλεί το ενδιαφέρον, αλλά πίσω από αυτήν την κάπως βαρετή λογοτεχνική πρόσοψη βρίσκεται μια πολύ πλούσια και επιτυχημένη ταινία. Το Mary & Max είναι προφανώς ένα έργο που έγινε με αγάπη, έχοντας όμως την κατάλληλη χρηματική υποστήριξη ώστε να μετατραπεί σε ένα θαύμα. Η ταινία είναι ένας εορτασμός της παλιομοδίτικης καλλιτεχνικής παραγωγής. Όλοι οι χαρακτήρες δημιουργήθηκαν από πολυμερή, πηλό, πλαστικό και μέταλλο και είναι κινηματογραφημένοι με την παραδοσιακή τεχνική. Κάποια από τα σκηνικά χρειάστηκαν πάνω από δύο μήνες για να κατασκευαστούν. 
                      Το  Mary & Max αφηγείται την ιστορία δύο μοναχικών ψυχών που βρέθηκαν κατά λάθος. Η εφτάχρονη Mary γράφει στον Max ζητώντας συμβουλές κι έτσι ξεκινούν να αλληλογραφούν. Η έλλειψη αυτοπεποίθησης της Mary και η ταλαιπωρία του Max λόγω του σύνδρομου Asperger από το οποίο πάσχει δημιουργούν μεγάλες δυσκολίες στη σχέση τους και δε θα χρειαστεί πολύ μέχρι να ανακαλύψουν ότι το να έχεις φίλους μπορεί να γίνει μια οδυνηρή εμπειρία.
              Οπτικά το Mary & Max είναι από τα καλύτερα έργα που έχουν κινηματογραφηθεί με πλαστελίνη. Ο κόσμος της Mary (ένα μικρό χωριό στην Αυστραλία) είναι ιδωμένος μέσα από ένα σκούρο καστανό φίλτρο, ενώ του Max (Νέα Υόρκη) είναι κατασκευασμένος στις αποχρώσεις του μαύρου- άσπρου. Τα σκηνικά είναι φτιαγμένα με εξαιρετική λεπτομέρεια και δείχνουν μεγαλειώδη. 
               Το soundtrack είναι διασκεδαστικό, ιδιότροπο, με ξαφνικά ξεσπάσματα, ακόμα και συγκινητικό ενίοτε. Χρησιμοποιούνται κάποια αρκετά γνωστά μουσικά κομμάτια αλλά τοποθετημένα σε ένα νέο πλαίσιο. Οι φωνητικές αποδόσεις των χαρακτήρων είναι εκπληκτικά ισχυρές επίσης, με τον εξαιρετικό Phillip Seymour Hoffman να παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ατμόσφαιρας του φιλμ.
                 Η πραγματική ομορφιά του Mary & Max βρίσκεται στην ισορροπία ανάμεσα στην κωμωδία και στο δράμα. Η ταινία έχει μια μάλλον σκοτεινή δριμύτητα και καθώς πολλά μικρά γεγονότα και λεπτομέρειες παρουσιάζονται ως αστεία, καθώς η ταινία προχωρά ανακαλύπτει κανείς ότι κρύβονται περισσότερα πίσω από τη χαρούμενη επιφάνεια της ταινίας. Σε μερικές σκηνές ο Elliot διαλύει το κωμικό περιτύλιγμα και είναι εκπληκτικό το πόσο γρήγορα μπορεί να περάσει από τη μαύρη κωμωδία σε άβολες δραματικές σκηνές.
                 Δεν υπάρχει ούτε μια βαρετή στιγμή στην ταινία. Είναι αστεία, προσφιλής και σκοτεινή ταυτόχρονα, πετυχαίνοντας μια σπάνια ισορροπία.


















Τετάρτη 16 Μαΐου 2012

Πέμπτη 17/05: Pa Negre (2010)





Σκηνοθεσία: Αgusti Villaronga
Σενάριο: Αgusti Villaronga
Πρωταγωνιστές: Francesc Colomer, Marina Comas, Nora Navas
Χώρα Παραγωγής: Ισπανία, Γαλλία
Χρονολογία Παραγωγής: 2010





         Η σκοτεινή και ατμοσφαιρική ιστορία σιωπής ανάμεσα στους χωρικούς και τους αξιωματούχους των χωριών στη μετεμφυλιακή Ισπανία είναι ένα εντυπωσιακό δείγμα αφήγησης, καθώς αναμειγνύει τη σκληρή διαδικασία ωρίμανσης ενός παιδιού με τα φονικά μυστικά των ενηλίκων.
                 Τα γυρίσματα της ταινίας μέσα στα καταπράσινα και ενίοτε τρομακτικά δάση της Καταλονίας δίνουν σ' αυτή τη συγκλονιστκή περίοδο μια ρεαλιστική αίσθηση της εποχής, καθώς βυθίζεται σε ψέματα και μυστικά μεταξύ της κοινότητας. Δεν μπορούμε να μην αναφέρουμε, επίσης, την έξοχη ερμηνεία του νεαρού πρωταγωνιστή, Francesc Colomer.
                Η επιβλητική εισαγωγική σκηνή βάζει τον θεατή αμέσως στο πετσί της ιστορίας και, στη συνέχεια, το μυστήριο, σε συνδυασμό με το βαθύ και άκρως ενδιαφέρον οικογενειακό παρελθόν του μικρού πρωταγωνιστή, δημιουργούν τις κατάλληλες προϋποθέσεις για ένα δυνατό και εκρηκτικό δράμα. Σταδιακά ξετυλίγεται το κουβάρι, που αποτελείται από τα τωρινά μεταπολεμικά γεγονότα αλλά και σκοτεινά δεδομένα του μακρινού και κοντινού παρελθόντος. 
               Η ταινία παρουσιάζει με ένα ιδιαίτερα συναισθηματικό περιτύλιγμα τη σχέση πατέρα- γιου και θέτει έμμεσα το δίλημμα αν κάποιος οφείλει να παραιτηθεί από τις προσωπικές του αξίες και τα ακλόνητα ιδανικά του και να θυσιαστεί για κάτι που αγαπάει περισσότερο.


















Τετάρτη 9 Μαΐου 2012

Πέμπτη 10/05: 12 Angry Men (1957)




Σκηνοθεσία: Sidney Lumet
Σενάριο: Reginald Rose
Πρωταγωνιστές: Henry Fonda, Lee J. Cobb, Martin Balsam
Χώρα Παραγωγής: ΗΠΑ
Χρονολογία Παραγωγής: 1957





         Οι 12 ένορκοι αποτελούν το πρώτο κινηματογραφικό έργο του Sidney Lumet. Πίσω στο 1957 και ύστερα από αρκετές τηλεοπτικές και θεατρικές δουλειές, ο Lumet αποφασίζει να γυρίσει για τη μεγάλη οθόνη το αψεγάδιαστο σενάριο του Reginald Rose με πρωταγωνιστή και παραγωγό τον Henry Fonda, πρωταγωνιστή των "σταφυλιών της οργής".
          Η υπόθεσή του είναι η απόφαση που πρέπει να πάρουν 12 ένορκοι σχετικά με τον πιθανό φόνο ενός πατέρα από το γιο του. Αριστοτεχνικά, χτίζεται μια θεατρική ταινία γυρισμένη σε ένα δωμάτιο με 12 άτομα.
           Όπως όλες οι ταινίες του Lumet, είναι βαθιά κοινωνική και ηθογραφική. Πόσο εύκολα μπορείς να αποφασίσεις να στείλεις στο θάνατο έναν άνθρωπο; Πόσο αδιάσειστες μπορούν να είναι κάποιες μαρτυρίες; Πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η υποκειμενικότητα, οι προκαταλήψεις, ακόμα και η ανευθυνότητα του καθενός από τους δώδεκα;
            Για να εκτελεστεί ο 18χρονος κατηγορούμενος θα πρέπει να συναινέσουν και οι δώδεκα. Τελικώς, διατηρεί αμφιβολίες για την ενοχή του μόνο ο 8ος ένορκος. Όχι τόσο λόγω ανθρωπισμού, αλλά περισσότερο από σεβασμό στον ορθολογισμό και την υπεύθυνη στάση απέναντι στα γεγονότα.
             Έτσι ξεκινά ένα γαϊτανάκι επιχειρηματολόγησης, όπου γνωρίζουμε το χαρακτήρα και τις πεποιθήσεις κάθε ενόρκου και συνειδητοποιούμε πόσο πολύ τα βιώματα και η αβάσιμη κρίση μας θολώνουν τη σκέψη μας και μας οδηγούν σε επιπόλαιες αποφάσεις. Ακόμη κι όταν πρόκειται για τη ζωή ενός ανθρώπου.
              Σαφώς κινηματογραφικά δεν υπάρχουν πειραματισμοί, καθώς βρισκόμαστε στην κλασική εποχή του αμερικάνικου κινηματογράφου, αλλά η αριστουργηματική ερμηνεία των ηθοποιών δε σε αφήνει να πάρεις ανάσα.






Τετάρτη 2 Μαΐου 2012

Πέμπτη 03/05: Cradle will rock (1999)





Σκηνοθεσία: Tim Robbins
Σενάριο: Tim Robbins
Πρωταγωνιστές: Hank Azaria, Ruben Blades, Joan Cusack
Χώρα Παραγωγής: ΗΠΑ
Χρονολογία Παραγωγής: 1999






            Το Cradle will rock είναι μία από τις σημαντικότερες και πιο πολιτικές ταινίες των τελευταίων δεκαετιών που, αν και εξελίσσεται στη δεκαετία του '30, καταπιάνεται με τα μεγάλα θέματα της δικής μας εποχής, όπως είναι η σχέση ανάμεσα στην τέχνη και την πολιτική, το κράτος και το κεφάλαιο, το εργατικό κίνημα και την επανάσταση, καθώς και την προδοσία, τη "δήλωση μετάνοιας" και την ανάκλησή της. 
             Ο συνωστισμός των αστεριών που δίνουν το παρόν στην ταινία είναι εντυπωσιακός: από τη Vanessa Redgrave, τη Suzan Sarandon, τον John Cusack και την Emily Watson μέχρι τον χαρισματικό John Torturro και τον Bill Murray (εκπληκτικό στο ρόλο ενός εγγαστρίμυθου καλλιτέχνη), καθώς και τον σκηνοθέτη John Carpenter- σημάδι της εκτίμησης που τρέφουν πολλοί άνθρωποι της τέχνης για τον Robbins.
             Η ταινία στηρίζεται σε πραγματικά γεγονότα, αλλά τόσο συνταρακτικά και τόσο αποσιωπημένα, που μοιάζουν να έχουν επινοηθεί. Η λογοκρισία, ο στραγγαλισμός της τέχνης, είτε από το κράτος είτε από τους χορηγούς, είναι ο άξονας γύρω από τον οποίο περιστρέφονται οι παράλληλες ιστορίες της ταινίας: για πρώτη φορά (και μάλιστα επί Ρούσβελτ), η κυβέρνηση στέλνει πάνοπλους άντρες της Εθνοφυλακής για να εμποδίσουν το ανέβασμα ενός "φιλεργατικού" θεατρικού έργου, το οποίο σκηνοθετεί ο 22χρονος τότε Orson Welles. Ταυτόχρονα, ο φιλότεχνος μεγιστάνας Nelson Rockefeller παραγγέλνει στο διάσημο μεξικάνο επαναστάτη ζωγράφο Diego Rivera μια γιγάντια τοιχογραφία για το λόμπι ενός ουρανοξύστη στη Νέα Υόρκη (το Rockefeller Center), αλλά μόλις ανακαλύπτει ότι ο ζωγράφος κάνει τα δικά του (απεικονίζει τον Λένιν απένταντι στον Abraham Lincoln), ακυρώνει την παραγγελία του και διατάζει την καταστροφή του έργου. Πλάι σε υπαρκτά ιστορικά πρόσωπα (ο μεγαλοεκδότης Herst, μια καλλιτεχνική πράκτορας του Μουσολίνι, ένας γίγαντας της χαλυβουργίας, η Frida Kahlo, κ.α) περιστρέφονται αρκετά φανταστικά πρόσωπα, όπως μια άστεγη τραγουδίστρια του δρόμου, μια εκκεντρική κόμισσα και προστάτιδα των τεχνών, μια δημόσια υπάλληλος που βλέπει παντού την κόκκινη απειλή, κ.α
              Η μεγάλη ύφεση μετά το κραχ του '29, στάθηκε ολέθρια για τη θεατρική βιομηχανία, καθώς συνδυάστηκε με την επέλαση του Hollywood. Για παράδειγμα, μόνο στη Νέα Υόρκη το 98% των θεάτρων έβαλε λουκέτο την περίοδο 1931- 32. Οι ορχήστρες που έπαιζαν ζωντανά καταργήθηκαν και δημιουργήθηκε μια τεράστια στρατιά άνεργων και απελπισμένων ηθοποιών, τεχνικών, μουσικών. Σ' αυτό συνέβαλε και η διάλυση δεκάδων περιοδευόντων θιάσων εξαιτίας των εξωφρενικών αυξήσεων στις τιμές των εισιτηρίων του σιδηροδρόμου.
                Στο πλαίσιο του New Deal, η κυβέρνηση χρηματοδοτεί το FTP, το Ομοσπονδιακό Θεατρικό Πρόγραμμα, για την απορρόφηση του άνεργου καλλιτεχνικού προλεταριάτου και για τη φτηνή ψυχαγωγία του λαού. Να σημειωθεί ότι το θέατρο τότε ήταν ένα λαϊκό θέαμα.
                 Μια από τις επιχορηγούμενες παραγωγές της εποχής είναι το Cradle will rock, ένα μπρεχτικού ύφους μιούζικαλ. Όταν η κυβέρνηση απαγορεύει το έργο, τα σωματεία των ηθοποιών και των τεχνικών απειλούν με διαγραφή όποιον πάρει μέρος στην παράσταση. Η απώλεια της ιδιότητας του μέλους ισοδυναμεί με καταδίκη σε αιώνια ανεργία, καθώς μόνο επαγγελματίες είχαν δικαίωμα συμμετοχής στο FTP. Εκατοντάδες εργάτες μαζεύονται έξω από το πολιορκημένο από ένοπλους θέατρο, καλλιτέχνες και τεχνικοί κυριολεκτικά το σκάνε από το παράθυρο και το έργο μεταφέρεται και ανεβάζεται στο δρόμο, ή περίπου στο δρόμο, σε μια εντυπωσιακά μοντέρνα εκδοχή, χωρίς κοστούμια και σκηνικά, χωρίς καν σκηνή. Κοινό και καλλιτέχνες τραγουδούν και χορεύουν αγκαλιασμένοι σ' αυτή τη μοναδική και πρωτοποριακή, από σκηνοθετική άποχη, παράσταση. 
                   Εφτά χρόνια πάλεψε ο Robbins για να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση αυτής της ταινίας. Ενδιάμεσα γύρισε το Θα Ζήσω και έπαιξε σε εμπορικές ταινίες, καθώς, όπως λέει ο ίδιος "όσο κι αν αποδοκιμάζεις το Hollywood, υποχρεώνεσαι μερικές φορές να παίξεις με τους κανόνες του, ώστε να μην περιθωριοποιηθείς". Ωστόσο, δεν παύει να δηλώνει πως "ακόμα και κάτω από τις χειρότερες συνθήκες, υπάρχει περιθώριο για μια επανάσταση".