Κυριακή 25/5: Πεθαίνοντας στα 30 (αφιέρωμα στο Γαλλικό Μάη)

Αφιέρωμα στο γαλλικό Μάη.

Κυριακή 25 Μαΐου, στις 8:00μ.μ. Προβολή ταινίας:

Πεθαίνοντας στα 30/ Mourir à 30 ans

Σκηνοθεσία, σενάριο Ρομάν Γκουπίλ. Ντοκιμαντέρ, 95’, Γαλλία, 1982.

Ο Ρομάν Γκουπίλ, 16 ετών το 1968, φοιτά στο λύκειο Κοντορσέ, ασχολείται ερασιτεχνικά με τον κινηματογράφο και παράλληλα έχει ενεργή συμμετοχή στο μαθητικό-φοιτητικό κίνημα τις παραμονές του γαλλικού Μάη. Κολλητός, λίγο μεγαλύτερος και “καθοδηγητής” του ο Μισέλ Ρεκανατί. Ο Μισέλ ηγέτης του μαθητικού κινήματος το Μάη του '68 και στη συνέχεια επικεφαλής των "ομάδων περιφρούρησης" της τροτσκιστικής Επαναστατικής Κομμουνιστικής Νεολαίας (JCR), είναι ένας από τους πρώτους που στις 22 του Μάρτη καταλαμβάνουν τη γραμματεία της Ναντέρ και στη συνέχεια, δίνει το παρόν σε όλες τις αποφασιστικές στιγμές του Μάη. Στην κατάληψη του πανεπιστημίου της Σορβόννης, τα οδοφράγματα του Καρτιέ Λατέν, τις γενικές απεργίες, τα συλλαλητήρια, τις θυελλώδεις ομιλίες στο Οντεόν. Ο Ρομάν Γκουπίλ βρίσκεται στο πλευρό του, με μια οχτάρα κάμερα στο χέρι, ζώντας μαζί του τις 34 ημέρες που διαρκεί η εξέγερση. Μετά το Μάη, οι δρόμοι τους χωρίζουν. Ο μεν Ρομάν ακολουθεί καριέρα στο κινηματογράφο, ο δε Μισέλ παραμένει ένας οπαδός της «διαρκούς εξέγερσης».

Δέκα χρόνια αργότερα μετά την καταστροφή του οράματός του, ο Μισέλ Ρεκανατί, όταν συνειδητοποιεί την ήττα, αρνείται να συμβιβαστεί και να ενταχτεί στο «σύστημα» προτιμώντας να δώσει τέλος στη ζωή του πριν κλείσει τα 30, το 1978… Τέσσερα χρόνια μετά, ο παλιός του φίλος τιμά τη μνήμη του και συνάμα τον ίδιο το Μάη με την ταινία “Πεθαίνοντας στα 30”. Το φιλμ του Γκουπίλ από τη μια καταγράφει ”από πρώτο χέρι” τις στιγμές της εξέγερσης, από την άλλη εστιάζει στο πρόσωπο του Μισέλ, τόσο του επαναστάτη που στέκει ανυποχώρητος, όσο και του ευαίσθητου νεαρού που κουβαλάει τραύματα από την παιδική του ηλικία. Το φιλμ του Γκουπίλ δε βγάζει κανένα είδος επίπλαστης νοσταλγίας. Δε δοξάζει τον Μάη, ούτε τον αποδομεί. Δεν έχει κανέναν ηρωικό τόνο. Βλέπει την όλη κατάσταση περισσότερο σαν ταινία ενηλικίωσης, παρά σαν φλογισμένα γεγονότα. Δεν είναι μια αναπόληση των “παλιών καλών καιρών”, αλλά μια επιστολή στο παρελθόν γεμάτη φρεσκάδα και χιούμορ. Είναι μια μοναδική μαρτυρία “από τα μέσα” για όλους αυτούς που προτίμησαν “να καούν παρά να σκουριάσουν”, γι’ αυτούς που πραγματικά πλήρωσαν το τίμημα της ουτοπίας, αυτούς που πίστεψαν σχεδόν παθολογικά στη δυνατότητα ενός καλύτερου κόσμου.

Τα γεγονότα του Μάη του 1968

2 Μαΐου: Το πανεπιστήμιο της Ναντέρ, στα περίχωρα του Παρισιού, μετά από μήνες συγκρούσεων, κλείνει με λοκ άουτ από τη διεύθυνσή του.

3 Μαΐου: Συνάντηση των σπουδαστών στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης για να διαμαρτυρηθούν για το κλείσιμο και την αποβολή φοιτητών της Ναντέρ.

6 Μαΐου: Κάλεσμα σε πορεία για την εισβολή της αστυνομίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης. Πορεία 20.000 φοιτητών και καθηγητών στη Σορβόνη, η οποία παραμένει κλειστή από την αστυνομία. Ακολουθούν οδομαχίες, πρόχειρα οδοφράγματα. Εκατοντάδες φοιτητές συλλαμβάνονται. Στις κινητοποιήσεις μπαίνουν και οι μαθητές.

7 Μαΐου: Μαθητές, φοιτητές, εργάτες συγκεντρώνονται στην Αψίδα του Θριάμβου απαιτώντας: την απόσυρση όλων των ποινικών κατηγοριών εναντίον των συλληφθέντων, την απόσυρση της αστυνομίας και το άνοιγμα των Πανεπιστημίων της Ναντέρ και της Σορβόνης.

10 και 11 Μαΐου: Ένα τεράστιο πλήθος μαζεύεται στην αριστερή όχθη του Σηκουάνα. Η αστυνομία τους εμποδίζει να διασχίσουν το ποτάμι. Στήνονται οδοφράγματα. Η αστυνομία επιτίθεται με σκληρότητα. Εκατοντάδες τραυματισμοί και συλλήψεις. Κύμα αλληλεγγύης

13 Μαΐου: Γενική απεργία. 1.000.000 Γάλλοι βγαίνουν στους δρόμους του Παρισιού. Οι επαναστατημένοι αμφισβητίες κατεβάζουν, όπως λένε, τη δημοκρατία στους δρόμους. “Φαντασία στην εξουσία”, “Απαγορεύεται το απαγορεύεται”, “Να ‘στε ρεαλιστές, ζητήστε το αδύνατο”, “Ντε Γκωλ παραιτήσου”, “Ούτε Θεός ούτε αφέντης”. Ο πρωθυπουργός Ζωρζ Πομπιντού ανακοινώνει την απελευθέρωση των κρατουμένων και την επαναλειτουργία του πανεπιστημίου της Σορβόνης.

Όταν ανοίγει το Πανεπιστήμιο οι φοιτητές το καταλαμβάνουν και το ανακηρύσσουν “λαϊκό πανεπιστήμιο”. Στήνονται 401 λαϊκές επιτροπές δράσης στο Παρίσι και αλλού. Καθιστική διαμαρτυρία στις αεροπορικές εγκαταστάσεις στη Ναντ. Απεργία στο εργοστάσιο συναρμολόγησης της Renault στη Ρουέν, η οποία επεκτείνεται στα κατασκευαστικά εργοστάσια. Μέχρι τις 16 Μαΐου οι εργάτες καταλαμβάνουν περίπου 50 εργοστάσια.

17 Μαΐου: 2.000.000 εργαζόμενοι και στη συνέχεια 10.000.000 απεργούν. Τα 2/3 του γαλλικού εργατικού δυναμικού απεργεί την εβδομάδα που ακολουθεί. Απαιτούν την παραίτηση της κυβέρνησης και του προέδρου Σαρλ Ντε Γκωλ. Προσπαθούν να αναλάβουν την αυτοδιοίκηση των εργοστασίων. Η ηγεσία των συνδικάτων διαπραγματεύεται αύξηση του μισθού, αλλά οι εργάτες αρνούνται να επιστρέψουν στις θέσεις τους.

30 Μαΐου: Εκατοντάδες χιλιάδες βαδίζουν στους δρόμους του Παρισιού, φωνάζοντας “Αντίο Ντε Γκωλ”.

Ο Σαρλ Ντε Γκωλ αναγγέλλει τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης και ανακοινώνει εκλογές για τις 23 Ιουνίου, Διατάζει τους εργαζόμενους να γυρίσουν στις δουλειές τους, απειλώντας να κηρύξει τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Τον Ιούνιο η οπισθοχώρηση της κοινωνικής εξέγερσης είναι πλέον ορατή. Οι εργαζόμενοι επιστρέφουν βαθμιαία στις δουλειές τους, ωθημένοι από την κομματική CGT και τον πολιτικό της φορέα το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα, που έχει καταδικάσει την εξέγερση και δε συμμετέχει, ενώ τα κατειλημμένα εργοστάσια εκκενώνονται βίαια από την αστυνομία. Η κυβέρνηση καταργεί διάφορες αριστερές οργανώσεις. Οι δυνάμεις καταστολής επανακτούν υπό τον έλεγχό τους τη Σορβόνη. O Σαρλ Ντε Γκωλ θριαμβεύει στις εκλογές.

Η ερμηνεία του Γαλλικού Μάη μπορεί να δοθεί από αρκετές πλευρές. Εδώ απλά ας παραθέσουμε τα λόγια του Μεξικανού ποιητή Octavio Paz που είπε κάποτε ότι τα γεγονότα εκείνου του Μάη αποτελούσαν “το θέαμα, τη φιέστα της επανάστασης” ή “μία φιέστα προς τιμήν της επανάστασης” και ότι στο γαλλικό Μάη του ’68 “η τελετή ήταν πραγματική, αλλά η επικληθείσα θεότητα ήταν ένα φάντασμα“.